فاجعه ای در آستانه خوزستان

فاجعه سد گتوند؛ 10روز پس از افتتاح + عکس

سد گتوند پایین‌دست‌ترین سد مخزنی رودخانه کارون است که 10 روز پیش توسط رئیس جمهور افتتاح گردید. آقای احمدی نژاد در تاریخ 06/05/90 برای آغاز آبگیری سد به کارگاه آمد و آبگیری آغاز شد. سه روز بعد، آب از پتوی رسی رد شدو نمک های ناحیه زیرین دیوار حائل، در آب حل شد و دیوار حائل، نشست کرد.

سد گتوند پایین‌دست‌ترین سد مخزنی رودخانه کارون است که 10 روز پیش توسط رئیس جمهور افتتاح گردید. این در حالی بود که از دو سال پیش اعتراض‌های رسانه‌ای و کارشناسی مبنی بر وجود معادن نمک در مخزن سد، موجب ایجاد تردید در بهره‌برداری از آن شده بود. این مساله موجب می‌شد آب شیرین کارون پس از تجمع در پشت سد، به صورت آب شور از سد خارج شود. پیامدهای فاجعه‌بار این مساله بر زمین‌های پایین سد آشکار بود. همان زمان سناریوی مربوط به احتمال وجود نمک به مشاور طرح یعنی شرکت دی . اچ . آی دانمارک داده شد.

شرکت دی اچ آی اقدام به نمونه برداری از نمک در اعماق مختلف نمود تا درجه خلوص ومیزان انحلال آن را در آزمایشگاه بدست آورد. نظریه کتبی مشاور که تقدیم آب  نیرو شد، حاکی از آن است که آب در سناریوهای مختلف به درجات مختلف شور می شود. ماجرا مطالعات دی اچ آی رسانه ای شد و تاکنون نه از طرف آب  نیرو و نه از طرف دی اچ آی تکذیب رسمی یا تلویحی و ضمنی نشده است.

 پس از مطالعات مشاور، شرکت راه حلی ارائه کرد: گفتند بین دریاچه سد و کوه نمک، یک دیوار حائل یا پتوی رسی احداث می کنیم که خود مثل یک سد خاکی هسته رسی عمل می کند و مانع از انحلال نمک در آب می شود. نمونه آزمایشگاهی دیوار حائل ساخته شد. به این ترتیب که مصالح بکار رفته در دیوار حائل، در ابعاد آزمایشگاهی کمپکت (فشرده) شد و به مدت 24 ساعت در معرض آب قرار گرفت.

ولی آزمایشها نشان می داد که نمک از دیوار حائل (پتوی رسی) عبور می کند و به مخزن سد وارد می‌شود. مدیران آب نیرو، در این مرحله مدعی بودند که دیوار حائل، کارآمد است و آزمایش، گویا نبوده است پس روند احداث را آغاز کردند. سرانجام تصمیمی گرفتند آبگیری را تا تراز 130 متر انجام دهند. پتوی رسی تا این تراز ساخته شدو ادامه آن نیز در دست احداث بود.

آقای احمدی نژاد در تاریخ 06/05/90 برای آغاز آبگیری سد به کارگاه آمد و آبگیری آغاز شد. سه روز بعد، آب از پتوی رسی رد شدو نمک های ناحیه زیرین دیوار حائل، در آب حل شد و دیوار حائل، نشست کرد. همانطور که قبلاً آزمایش نمونه آزمایشگاهی دیوار حائل نشان داده بود، نمک های ناحیه زیرین دیوار حائل بصورت یک جاذب قوی عمل کرده و آب را جذب کردند و حل شدند. در نتیجه در تاریخ 08/05/90 ترک های کوچ در دیوار حائل پدیدار شد.

در تاریخ 09/05/90 ترکها تبدیل به حفره های کوچک در کف دیوار شد. در تاریخ 10/05/90 چهار حفره به ابعادی دو برابر یک خودروی سواری در قسمت انتهایی باند دیواره حائل که پیمانکار آن شرکت کیانکار است، پدیدار شد که به سرعت، بصورت سطحی و نه عمقی ترمیم شد.

در تاریخ 11/05/90 دیوار حائل بطور ناگهانی و به ارتفاع 7 متر نشست کرد و حجم حفره ها به ویژه در قسمت ابتدای باند دیوار حائل که پیمانکارش سپاسد می باشد به حدی بود که ماشین آلان سنگین راه سازی نظیر لودر و بولدوزر نیز در معرض خطر سقوط بودند. در نتیجه کارگاه تعطیل و تخلیه شد. هم اکنون کارگاه دیوار حائل تعطیل میباشد و تدابیر شدید امنیتی در آن به اجرا گذاشته شده تا هر گونه عکس‌برداری مقدور نباشد. حال پرسش این است: اینهمه تعجیل در افتتاح یک طرح خسارت‌بار، چرا؟

منبع:  تعامل‌نیوز